Umowa o dzieło stanowi świetny sposób zarabiania pieniędzy dla osób wykonujących tzw. wolne zawody. Jej przedmiotem jest ściśle określony efekt, a nie proces twórczy. Jednak warto pamiętać, że może ona być zawarta tylko w konkretnych sytuacjach. Nie należy stosować jej jako zamiennik umowy o pracę czy zlecenia. Co należy wiedzieć o umowie o dzieło?
Czym jest umowa o dzieło?
Umowa o dzieło jest jedną z umów cywilnoprawnych. Zawierana jest pomiędzy pracodawcą a przyjmującym zamówienie, na mocy której powstaje tzw. zobowiązanie rezultatu. Istotą dzieła wykonawcy jest konkretny efekt w umówionej postaci, nie samo działanie. Osoba zobowiązuje się wykonać dane zadanie, które jest określone w umowie, z kolei zlecający ma obowiązek wypłacić stosowne wynagrodzenie. Dzieło może mieć postać zarówno materialną, jak i niematerialną.
Umowa o dzieło charakteryzuje się dowolnością miejsca i godzin pracy oraz brakiem nadzoru ze strony zamawiającego. Jednak przyjmujący nie ma prawa do urlopu wypoczynkowego oraz płatnego chorobowego, ponadto nie przysługuje mu świadczenie emerytalne. Osoba pracująca na podstawie umowy o dzieło zobowiązuje się do wykonania określonego zadania w wyznaczonym czasie. Tutaj liczy się rezultat wykonanej pracy.
W umowach o dzieło koszty uzyskania przychodu stanowią 20%. Jednak w sytuacji przekazania praw autorskich, koszt uzyskania przychodu wynosi 50%.
Umowa o dzieło – jakie koszty ponosi pracodawca?
Zawarcie umowy o dzieło nie rodzi obowiązku odprowadzania składek ZUS, tj. ubezpieczenia zdrowotnego, chorobowego, rentowego, emerytalnego czy wypadkowego. Wyjątek stanowi sytuacja, w której pracodawca ma już podpisaną umowę o pracę z daną osobą i ponadto zleca jej dane dzieło na podstawie umowy. W tym przypadku należy odprowadzić wszystkie składki. W sytuacji, kiedy umowa zostaje zawarta z rencistą lub emerytem, który pozostaje w stosunku pracy bądź wykonuje zlecenie na rzecz pracodawcy, wówczas zostają potrącone składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne.
Deklaracja dot. podatku dochodowego
Wraz z końcem roku podatkowego pracodawca ma obowiązek przekazania do urzędu skarbowego deklaracji dotyczącej podatku dochodowego. Składa ją na formularzu PIT-4R. Z kolei pracownik z końcem lutego otrzymuje PIT-11. Umowa o dzieło, której wynagrodzenie nie przekracza 200 zł, rozliczana jest na podstawie zryczałtowanego podatku dochodowego (PIT-8AR). Dodatkowo pracodawca nie ma obowiązku przygotowania rocznej deklaracji PIT-11 dla pracownika, jednak tylko wtedy, gdy inne wypłaty przyjmującego nie były rozliczane na zasadach ogólnych.
Kto płaci podatek w przypadku UoD?
W sytuacji, kiedy umowa o dzieło jest zawarta pomiędzy dwoma osobami fizycznymi, wówczas obowiązek rozliczenia podatku dochodowego spoczywa na wykonującym, natomiast zamawiający zobowiązany jest do wypłaty wynagrodzenia w kwocie brutto. W przypadku, kiedy umowa zawierana jest z przedsiębiorcą, wówczas to on ma obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy.
Wysokość podatku dochodowego jest ustalana dla opodatkowania na zasadach ogólnych. Przy wyliczeniu podatku zastosowanie ma skala podatkowa. Tutaj kluczowe są progi dochodowe i obowiązują dwie stawki: 12% dla dochodów nieprzekraczających 120 000 zł oraz 32% dla dochodów powyżej tej granicy.
Kiedy umowa o dzieło jest korzystna dla pracodawcy?
Pracodawcy chętnie korzystają z możliwości zawierania umowy o dzieło. Wiąże się to przede wszystkim z brakiem obowiązku odprowadzania składek do ZUS. Co więcej, w tym przypadku nie ma także minimalnej stawki godzinowej, jednak warto pamiętać, że umowy o dzieło nie należy stosować jako zastępstwo dla umowy o pracę czy zlecenia.
Pracodawcy chętnie podpisują umowę o dzieło z grafikami, tłumaczami, fotografami, architektami czy stolarzami. Wiąże się to z obopólną korzyścią. Zamawiający zleca konkretne zadania, natomiast osoba przyjmująca w określonym czasie zobowiązuje się do jego wykonania. Pracodawcę interesuje tylko efekt. To pracownik decyduje o miejscu i czasie, w którym pracuje. Dużą zaletą jest fakt, że na umowie o dzieło może pracować każdy.
Każda umowa, w tym także o dzieło, wiąże się z pewnymi obowiązkami i przywilejami. W sytuacji wykonania dodatkowej i odpłatnej usługi jest to korzystna forma kontraktu – zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika.