Szkolenia motywacyjne dla firm

Ludzie coraz częściej wpadają w monotonię. Wciąż te same obowiązki sprawiają, że wszystko wydaje się nudne, powtarzalne, cały czas takie same. Powtarzające się pewne zachowania i procesy sprawiają, że część rzeczy każdy zaczyna robić w sposób mechaniczny, bez zastanowienia.

Co jednak się dzieje, gdy tak naprawdę nie do końca zwracamy uwagę na to co robimy?

Wtedy dzieje się coś, co z jednej strony jest normalne ale z drugiej należy na to uważać, bo może doprowadzić do niezauważania nawet drobnych szczegółów, przez co może się pogorszyć nasza wydajność w pracy. Gdy robimy coś na tzw. autopilocie, omijamy bardzo ważny moment kluczowy dla naszego rozwoju – autorefleksję:

Czy na pewno robię daną rzecz dobrze?
Czy mogę zrobić to lepiej?
Jak można daną czynność czy proces usprawnić?
Co sam(a) mogę w sobie zmienić żeby w lepszy sposób osiągnąć cel, do którego prowadzi to, co aktualnie robię?

To zachowanie jest najczęściej nieświadome, ale ostatecznie może doprowadzić do braku poprawy naszych efektów, bo przestajemy zastanawiać się nad tym co robimy, przecież do tej pory wszystko było w porządku, nikt nie zwracał na nic uwagi więc nie trzeba niczego zmieniać, jest dobrze tak jak jest.

Zadając sobie powyższe pytania i szukając na nie odpowiedzi możemy wpłynąć na nasz rozwój w bardzo prosty sposób – szkoląc się. Może dzięki poznaniu nowych narzędzi lub sposobów na osiągnięcie jakiegoś efektu wzrośnie nasza wydajność, co może zauważyć szef i jakoś nagrodzić. W ten sposób wzrośnie nasze zadowolenie z pracy, a przede wszystkim chęć do wykonywania powierzonych zadań. Jednak, aby chciało nam się stawiać i osiągać wciąż nowe cele, potrzebny jest jeszcze jeden kluczowy czynnik – motywacja. Co zrobić, gdy jej brak? Odpowiedź na to pytanie także jest bardzo prosta – zapisać się na szkolenie motywacyjne. Bo najważniejsze, to żeby chciało nam się chcieć!

Cel szkoleń motywacyjnych w firmach

J.O’Connor w książce „NLP dla liderów” pisze: „Gdy zbyt wielką wagę przykłada się do nagród i kar, rodzi się niebezpieczne przekonanie, że praca sama w sobie jest trudna i przynosi nikłe zadowolenie, więc trzeba ludzi kusić, nakłaniać albo zastraszać, by zechcieli cokolwiek zrobić”.

Jednak czy na pewno o to chodzi? Większość firm motywując swoich pracowników nie wychodzi poza prosty schemat kija i marchewki, czyli kary lub nagrody. Nie jest to dobrym sposobem, gdyż najczęściej nie ma określonych ram za co może pracownika spotkać kara a za co nagroda. Poza tym wiele firm stosuje motywacje zewnętrzną, która opiera się na nagradzaniu materialnym, np. pieniężnym, zamiast wzbudzić w pracowniku motywację wewnętrzną, żeby sam chciał lepiej pracować dla własnej satysfakcji. Ostatecznie może to doprowadzić do tego, że pracownikom przestanie wystarczać określona kwota premii za i tak coraz trudniejsze zdania do wykonania.

Według Instytutu Badań Możliwości Człowieka (Institute of Manpower Studies) słowo „motywacja” należy do sześciu najczęściej używanych słów w przedsiębiorstwie.

Jest wiele powodów, dla których organizacja szkoleń motywacyjnych jest konieczna. Mimo, że każda firma jest osobnym przypadkiem i ma różne potrzeby, to jednak często motywacja jest w każdej konieczna w podobnym stopniu i z podobnych przyczyn dlatego  wiele firm szkoleniowych opracowało już powody, dla których warto organizować firmowe szkolenia motywacyjne. Jan Paweł Tomaszewski w ofercie szkoleń motywacyjnych umieścił 6 powodów, dla których warto zorganizować firmowe szkolenie motywacyjne, co pokrywa się z celami jakie dana firma może założyć:

Wzmacnianie relacji pracownik – firma

Gdy pracownikowi praca dobrze się kojarzy o wiele chętniej do niej przychodzi i lepiej wykonuje swoje obowiązki.

Integracja zespołu

Ważna jest atmosfera. O wiele lepiej pracuje się z zgodnym i lubiącym się zespole.

Pomoc pracownikom w realizowaniu siebie

Wynika ona bezpośrednio z piramidy potrzeb Maslowa, gdzie na szczycie jest potrzeba samorealizacji, w której skład wchodzą: potrzeba osiągnięć, władzy i przynależności. Najistotniejsza jest jednak ta pierwsza. Zadowolony ze swoich osiągnięć pracownik ma lepszą efektywność w pracy.

Podpowiadanie, trening, mobilizacja

Szkolenia motywacyjne dostarczają wiele wskazówek, które można wykorzystać nie tylko w pracy zawodowej, ale i w życiu prywatnym.

Przemyślana dawka rozrywki

Nie samą pracą człowiek żyje – szkolenia motywacyjne mogą być jedną z części wyjazdów integracyjnych.

Rodzaje motywacji i narzędzia motywowania

Motywacja zewnętrzna to motywacja skierowana przede wszystkim na materialny aspekt, konkretne, namacalne korzyści związane z wykonywanych czynności. Jest to np. premia lub podwyżka.

Natomiast motywacja wewnętrzna to często robienie czegoś z potrzeby, nie jest to związane z materialna gratyfikacją, a satysfakcją z dobrze wykonanej pracy. Do motywatorów wewnętrznych należą wszelkiego rodzaju pochwały, samozadowolenie czy ogólna chęć rozwoju i uczenia się.

W szkoleniach motywacyjnych chodzi o wzbudzenie w pracowniku motywacji wewnętrznej, aby sam z siebie chciał pracować nie tylko dla samego zarobku, ale także dla zadowolenia z swojej pracy i przede wszystkim z samego siebie.

Sama motywacja zewnętrzna może powodować nieprzyjemne skutki. Pracownicy chcąc osiągnąć wyższe wynagrodzenia mogą uciekać się nawet do oszustwa.

Emmanuel Gobillot podzielił bodźce motywacyjne na trzy rodzaje: ekonomiczne (potencjalne korzyści osobiste), społeczne (oczekiwania społeczeństwa wobec nas) i moralne (poczucie obowiązku). Zdaniem Gobillota nastawienie na bodźce ekonomiczne redukuje w człowieku poczucie moralności i obowiązku wobec innych ludzi, co niesie za sobą poważne skutki społeczne.

Daniel Pink, w swojej książce Drive [Pink D., Drive. Kompletnie nowe spojrzenie na motywację, Warszawa 2011.] podzielił ludzi i ich zachowania na dwa typy: Typ X oraz Typ I.

• Typ X (ang. extrinsic – „zewnętrzny”) był oparty na Motywacji 2.0, czyli motywacji zewnętrznej.
• Typ I (ang. intrinsic – „wewnętrzny”) to pracownik z systemem motywacyjnym opartym na Motywacji 3.0, która oznacza motywację wewnętrzną.

W literaturze wyróżnia się następujące narzędzia motywowania [por. Borkowska 2006, s. 336]:

• środki przymusu – jest to podporządkowanie się woli motywującego bez względu na to jakie są potrzeby, opinie czy odczucia pracownika. Mogą przybierać formę poleceń od osoby nadrzędnej w organizacji. Często wiążą się z różnego rodzaju sankcjami, np. finansowymi.
• środki zachęty – oferują określoną nagrodę w zamian za oczekiwane zachowanie (działanie). Sposób działania nadal jest jednak określony przez motywującego (i nie musi on być zgodny z wolą motywowanego)
• perswazja – ingeruje ona w sferę emocjonalną lub racjonalną człowieka, czyli stwarza sytuację, w której motywujący wraz z pracownikiem określa i podejmuje zachowania pożądane dla obu stron.

Choć w pierwszej chwili ,,środki przymusu” mogą wydawać się narzędziem dość kontrowersyjnym to warto rozumieć je jako jasno określone zasady współpracy i cele do osiągnięcia w wyznaczonym czasie. Brak określenia takich zasad może doprowadzić do chaosu i niezadowolenia obu stron. Może to się także przełożyć na straty finansowe spowodowane niepotrzebnymi działaniami.

Pojęcie czynników motywacyjnych w literaturze przedmiotu nie jest aż tak powszechnie używane. L. Kozioł i M. Tyrańska w zbiorze czynników motywacyjnych wyróżniają podklasę uwarunkowań charakterystycznych dla środowiska pracy, a także podklasę środków zachęty oraz środków perswazji [Kozioł, Tyrańska 2002, s. 32]. Można zatem uznać, że pojęcia narzędzi motywowania i czynników motywacji zazębiają się.

Dla kogo szkolenia motywacyjne

Każdy czasem potrzebuje tzw. pozytywnego powera, dlatego szkolenia motywacyjne są tak naprawdę dla wszystkich.

W firmie takie szkolenia przydadzą się przede wszystkim menadżerom na każdym stopniu zarządzania. Dzięki takim szkoleniom będą wiedzieli jakie motywatory istnieją i będą najlepiej działać na dany zespół / członka zespołu, jak rozpoznać czy dany motywator działa czy wreszcie, co jest najważniejsze, jak rozpoznać jakiej motywacji oczekuje każdy pracownik z osobna. Wszystko to sprawi, że nagrody, ale też ustalone kary, będą odpowiednio oddziaływać na pracowników, co może widocznie zwiększyć ich efektywność, która bezpośrednio przełoży się na wyniki całej firmy.

Pracownicy szeregowi także wiele wyniosą z uczestnictwa w takich szkoleniach. Dowiedzą się jak się motywować do pracy, aby zarówno osiągać lepsze wyniki jak i być bardziej zadowolonym z siebie. Mogą także poznać techniki radzenia sobie z spadkiem lub całkowitym brakiem motywacji.

Można z pewnością stwierdzić, że szkolenia motywacyjne przełożą się także na życie prywatne uczestników szkoleń, przez co korzyści będą jeszcze większe.

Dlaczego szkolenia motywacyjne nie działają i co trzeba zrobić żeby działały

Wielu pracowników uważa, że szkolenia motywacyjne tak naprawdę nie działają, wręcz, że nie są potrzebne, jednak firmy wciąż wydają ogromną ilość pieniędzy na organizację takich szkoleń.

Według Eduardo Salasa, profesora psychologii organizacyjnej, w momencie powrotu do biurek, po zakończeniu szkolenia, pracownik traci 90% tego czego się dowiedział.

Dlaczego? Bo szkolenie to nie zaklęcie, którego moc zamienia niezmotywowanych pracowników w wysoce zaangażowanych. Problem leży w oczekiwaniach wobec wspomnianych szkoleń. Bez indywidualnego podejścia, odpowiednich narzędzi badawczych, informacji zwrotnej szkolenia  nie prowadzą do zmiany zachowań.

Kluczowe jest zaangażowanie szefa. Warto, aby przed planowanym szkoleniem zrobić zebranie lub rozmawiać z mniejszymi zespołami o ich potrzebach. Ważniejsze jednak jest samo zakomunikowanie o planowanym szkoleniu i wyraźne zaznaczenia czego oczekuje od pracowników po odbyciu go. Nie może to być także tylko jeden komunikat dlatego warto przed planowanym szkoleniem znów zorganizować zebranie i porozmawiać o tym, jaka tematyka będzie poruszana. Nie potrzeba wiele, kilka zdań, które zwrócą uwagę pracowników, pokażą na co mają kierować szczególna uwagę. Jednak samo to też nie wystarczy. Kluczowe jest, aby po powrocie ze szkolenia mieli okazję podsumować je. Dzięki temu pracownicy utrwala sobie poznane informacje jednocześnie dopasowując je do wykonywanej pracy (jak zdobytą wiedzę wykorzystać). Drugim argumentem potwierdzającym konieczność zorganizowania podsumowującego spotkania jest możliwość, aby szef zakomunikował swoje oczekiwania w związku z odbytym przez podwładnych szkoleniem oraz sposobem kontrolowania postępów.

Coraz częściej popularną formą informacji zwrotnej o odbytych szkoleniach jest bezpośredni kontakt szefa z prowadzącym szkolenia, dzięki czemu ,,u źródła” dowie się jak jego pracownicy zaangażowali się w tematy ujęte w programie szkoleniowym. Stanowi to podstawę do późniejszego określenia oczekiwań wobec pracowników oraz do monitorowania jak zdobyta wiedza zostaje przez nich wykorzystana w praktyce.

Przykładowy program szkolenia

Programów szkoleniowych może być wiele. Najważniejsze to, żeby dopasować szkolenie do pracowników przez co należy odpowiednio modyfikować już ewentualnie istniejące programy.

Idealny program szkolenia to taki, który w klarowny sposób pokazuje jakie treści będą poruszane podczas szkolenia. Dodatkowo odpowiednio poprowadzenie szkolenia przez szkoleniowca może realnie przełożyć się na efektywność pracowników po odbyciu go.

Przede wszystkim istotne jest, aby uczestnicy poznali działanie motywacji, dzięki czemu będą mogli dokonać autorefleksji o tym, co dla nich jest najlepszym motywatorem, menedżerowie z kolei poznają sposoby motywowania, jakie mogą wykorzystać. Jeśli szkolenie skierowane jest wyłącznie dla menedżerów ważnym punktem jest pokazanie jak zachowanie lidera wpływa na zespół, co przyczyni się do ewentualnej ich zmiany oraz kwestia dopasowania motywatora do konkretnej osoby w organizacji, co przełoży się na wyższą efektywność zespołu.

Poznane metody, techniki, gotowe rozwiązania, a także pewnego rodzaju szablony, które można modyfikować w zależności od sytuacji pozwolą pracownikom płynnie przejść od teorii do praktyki co często jest kluczowe, żeby poznana wiedza nie została zmarnowana lub zapomniana.

Organizując szkolenie można podzielić je na część wspólną i indywidualną: wspólnie można uczestniczyć w części bardziej ogólnych teorii natomiast później równolegle mogą odbyć się szkolenia dla zarządzających, mówiące o tym jak można motywować pracowników oraz dla pozostałych pracowników jak można samemu się motywować. Na końcu można przeprowadzić ćwiczenia praktyczne.

Motywacja kluczem do satysfakcji z pracy

Szkolenia motywacyjne mogą przynieść różny skutek, który zależy od zaangażowania zarówno uczestników, jak i osoby prowadzącej szkolenie. Istotna osobą pomiędzy tymi stronami jest szef, który odpowiednio nastawia pracowników do odbycia szkolenia oraz potrafi odpowiednio wyegzekwować wiedzę oraz przełożenie teorii na praktykę w codziennym funkcjonowaniu w firmie.

Jeśli szkolenie będzie odpowiednio zorganizowane będzie naprawdę wartościowo oddziaływało nie tylko na sferę zawodową ale i prywatną. Mając motywacje do jeszcze lepszej pracy pracownik będzie odczuwał większą satysfakcję w niej przez co po pracy będzie miał doby humor co z kolei przekłada się na lepsze nastawienie na nowy dzień w pracy.

Tak naprawdę szkolenia motywacyjne mogą przybierać różną formę. Wszystko zależy od potrzeb pracowników, czasu przeznaczonego na szkolenie, ale przede wszystkim od zaangażowania, ponieważ żeby mieć korzyści z tej formy uczenia się trzeba być przekonanym, że jest to wartościowe i potrzebne.