Każdy pracownik powinien sumiennie wykonywać swoje obowiązki służbowe. Jednak praktyka pokazuje, że nie zawsze tak jest. Stąd też pracodawca dysponuje różnymi środkami dyscyplinującymi swoich podwładnych. Jednym z nich jest kara pieniężna, która może być zastosowana tylko w ściśle określonych przypadkach.
W jaki sposób regulowane jest przyznawanie kar pieniężnych dla pracowników?
Zachowanie pracownika w czasie wykonywania swoich obowiązków służbowych ma istotne znaczenie, ponieważ za nieprzepisowe postępowanie pracodawca ma prawo ukarać swojego podwładnego karą pieniężną. Kodeks pracy ściśle precyzuje kiedy, w jakich okolicznościach, a także, w jaki sposób może zostać nałożona kara pieniężna dla pracownika za szkodę.
Kara pieniężna dla pracownika – Kodeks pracy
Kodeks pracy reguluje zasady nakładania kary pieniężnej na pracowników. Mowa tutaj o art. 108, który opisuje trzy rodzaje kar, które mogą być nałożone na podwładnego, jeśli ten narusza podstawowe obowiązki, należy do nich zaliczyć: upomnienie, nagana oraz właściwa kara pieniężna. Zarówno pierwsza, jak i druga kara może zostać nałożona praktycznie za każde naruszenie obowiązków, które zostanie udowodnione, natomiast kara pieniężna ma zastosowanie jedynie w poszczególnych przypadkach.
Ile wynosi wysokość kary pieniężnej dla pracownika?
Kara pieniężna jest nakładana na podwładnego na podstawie ściśle określonych przepisów. Za jedno naruszenie bądź za każdy dzień nieobecności nieusprawiedliwionej, wysokość kary pieniężnej dla pracownika nie może przewyższać stawki jednodniowego wynagrodzenia podwładnego. Jest ono wyliczane na podstawie obowiązujących zasad dotyczących ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
Suma kar pieniężnych nie może przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia, które przypada pracownikowi do wypłaty. Mowa tutaj o stawce netto, czyli po dokonaniu potrąceń.
Kara pieniężna dla pracownika – umowa zlecenia
Nakładanie kar pieniężnych jest zapisane w Kodeksie pracy. Oznacza to, że zapis obowiązuje pracodawcę i pracownika, a nie zleceniodawcę i zleceniobiorcę. Z racji, iż umowy cywilnoprawne (umowa zlecenie) podlegają pod Kodeks cywilny, nie ma możliwości nakładania kar finansowych na osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenie, w oparciu o art. 108 KP
Za co mogą być nakładane kary pieniężne dla pracowników?
Zgodnie z art. 108 §2 Kodeksu pracy pracodawca ma prawo zastosować karę pieniężną wobec swojego podwładnego w następujących przypadkach:
- nieprzestrzeganie przepisów BHP;
- nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych;
- opuszczanie miejsca pracy bez usprawiedliwienia;
- przyjście do pracy w stanie nietrzeźwym;
- spożywanie alkoholu w trakcie pracy.
Kara pieniężna dla pracownika może zostać nałożona tylko za wyżej wymienione wykroczenia pracownicze. Warto pamiętać, że pracodawca oprócz wymierzenia kary finansowej, może także zwolnić podwładnego w trybie natychmiastowym (dyscyplinarnie) np. za spożywanie alkoholu w miejscu pracy. Pracownik może również ponieść odpowiedzialność karną.
W jaki sposób pracownik jest informowany i musi poddać się takiej karze?
Kara pieniężna na pracownika musi być nałożona w odpowiednim trybie przy zachowaniu terminów. Oznacza to, że pracodawca za jedno przewinienie pracownicze może nałożyć tylko jedną karę finansową. Co ważne, musi być ona wymierzona do 2 tygodni, od dnia, w którym pracodawca został poinformowany o naruszeniu lub szkodzie. Z kolei po upływie 3 miesięcy wykroczenie podlega przedawnieniu i pracodawca nie ma możliwości nałożenia kary finansowej.
Nałożenie kary pieniężnej musi być poprzedzone możliwością usprawiedliwienia się pracownika. Pracodawca ma obowiązek wysłuchać wyjaśnień swojego podwładnego. Może to odbyć się zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej. W przypadku drugiej możliwości konieczne jest sporządzenie stosownej notatki urzędowej, która po nałożeniu kary jest załączana do akt osobowych pracownika.
Pracownik musi zostać poinformowany o nałożonej karze na piśmie. Dokument ten musi zawierać szczegółowy opis wykroczenia, którego dopuścił się podwładny oraz naruszenie przez niego obowiązków. Dodatkowo w piśmie należy zaznaczyć, że pracownik ma prawo do wniesienia sprzeciwu od nałożonej kary.
Wzór kary pieniężnej dla pracownika zawiera szczegółowy opis całej procedury. Podwładny otrzymuje szczegółowe informacje na piśmie dotyczące powodu i wysokości nałożonej kary, ponadto dokument zawiera opis odnoszący się do przewinienia oraz pouczenie dotyczące odwołania się od decyzji.
