Dla każdego rodzica, który jest jednocześnie pracownikiem, ważną kwestią jest możliwość skorzystania z dodatkowych dni, w celu opieki nad dzieckiem. Kodeks pracy przewiduje taką możliwość i dotyczy ona pieczy zarówno nad zdrowym, jak i chorym dzieckiem. W 2022 roku w życie wejdą ważne zmiany, które będą dotyczyć wydłużenia dodatkowych dni wolnych przeznaczonych na opiekę nad dzieckiem.
Ile dniu urlopu i komu przysługuje w ramach opieki nad dzieckiem?
Kodeks Pracy przewiduje dwie możliwości sprawowania opieki nad dzieckiem. Pierwszą z nich jest opieka na zdrowe dziecko. Jeden z rodziców może skorzystać z 2 dni lub 16 godzin wolnego. Opieka przysługuje na pociechę, która nie ukończyła 14 lat. Co ważne, urlop na dziecko przysługuje w danym roku kalendarzowym, jeśli nie zostanie wykorzystany z końcem roku, przepada. W kolejnym roku rodzice ponownie otrzymują możliwość wykorzystania opieki.
Warto pamiętać, że przywilej ten dotyczy jednego rodzica, nie obojga. O tym, kto będzie mógł skorzystać z dodatkowych dni, decyduje pracownik, składając pierwszy wniosek. Należy również zaznaczyć, że opieka może być wykorzystana w dniach lub w godzinach. Nie ma też obowiązku korzystania z dwóch dni z rzędu, można to zrobić po jednym dniu w różnych terminach lub godzinowo. Trzeba również zaznaczyć, że opieka nad zdrowym dzieckiem zawsze ma wymiar 2 dni lub 16 godzin, niezależnie od liczby potomstwa.
Drugą możliwością jest L4 na chore dziecko. Można je otrzymać w sytuacji, kiedy zachodzi potrzeba sprawowania opieki nad chorym potomstwem. Z tego rozwiązania może skorzystać zarówno matka, jak i ojciec, jednak nie mogą sprawować pieczy jednocześnie. Zwolnienie lekarskie może być wystawione na dziecko własne, współmałżonka, przysposobione bądź przyjęte na wychowanie. Ważne jest, aby rodzic korzystający z tego rozwiązania, był objęty ubezpieczeniem chorobowym, wówczas jego nieobecność w pracy będzie usprawiedliwiona oraz będzie miał prawo do zasiłku opiekuńczego.
Czym różni się opieka nad dzieckiem chorym i zdrowym?
Różnica pomiędzy opieką nad zdrowym i chorym dzieckiem dotyczy ilości dni oraz wysokości wynagrodzenia.
Opieka nad dzieckiem – ile dni przysługuje pracownikowi?
W przypadku zdrowego dziecka pracownik może wykorzystać 2 dni lub 16 godzin w ciągu roku kalendarzowego.
Opieka nad chorym dzieckiem – ile dni może wykorzystać pracownik?
Tutaj warianty są trzy. Pierwszy z nich to 60 dni może z niego skorzystać rodzic lub opiekun dziecka do lat 14. Drugi to 30 dni przysługuje rodzicom niepełnosprawnych chorych pociech w wieku 14 – 18 lat. Trzeci wynosi 14 dni, przysługuje pracownikom, którzy mają dziecko starsze niż 14 lat.
Opieka nad zdrowym dzieckiem – ile płatna?
Rodzic, który korzysta z możliwości opieki nad zdrowym dzieckiem, zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia.
Opieka nad chorym dzieckiem – ile płatna?
W przypadku opieki nad chorym dzieckiem rodzic pobiera zasiłek opiekuńczy. Wynosi on 80% podstawy wymiaru. Kwotę wypłaty liczy się jako średnią z ostatnich 12 miesięcy. W sytuacji, kiedy rodzic pracuje krócej, wówczas pod uwagę brane są pełne miesiące z opłaconym ubezpieczeniem chorobowym.
Jest jeszcze jedna różnica, która dotyczy wypłaty wynagrodzenia za okres sprawowania opieki.
Opieka nad dzieckiem – kto płaci?
W przypadku opieki nad zdrowym dzieckiem to pracodawca wypłaca 100% wynagrodzenia. Z kolei podczas sprawowania pieczy nad chorym dzieckiem, zasiłek opiekuńczy wypłaca ZUS.
Wniosek o opiekę nad dzieckiem – gdzie i kiedy trzeba go złożyć?
Chcąc uzyskać dni wolne na opiekę nad dzieckiem, należy złożyć stosowny wniosek o udzielenie czasu wolnego. Formularz należy dostarczyć pracodawcy. Warto jednak pamiętać, że z ważnych i obiektywnych powodów wniosek ten może zostać odrzucony. Kodeks Pracy nie precyzuje terminu, w którym należy złożyć wniosek, stąd też można to zrobić w dowolnym momencie.
Opieka nad dzieckiem 2022 – zmiany
W 2019 roku Parlament Europejski przyjął dyrektywę „work-life balance”, która ma za zadanie wspierać rodziców w wychowywaniu dzieci. Nowe przepisy mają zapewnić większą elastyczność oraz możliwość zachowania równowagi pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym. Jednym z przyjętych rozwiązań jest wydłużenie urlopu opiekuńczego do 5 dni, który będzie przysługiwał rodzicom dziecka do lat 14. Dodatkowo pracownik będzie mógł wykorzystać wolne dni w celu zapewnienia opieki lub wsparcia innemu członkowi rodziny. Mowa tutaj o współmałżonku czy ojcu lub matce, jednak muszą oni mieszkać w jednym gospodarstwie domowym. Unijna dyrektywa zakłada, że pięciodniowy urlop opiekuńczy ma być w 100% płatny. Polski rząd na dostosowanie przepisów prawa do unijnych zapisów ma czas do sierpnia 2022 roku.
Na chwilę obecną polski Kodeks pracy przewiduje możliwość 2 dodatkowych dni lub 16 godzin wolnych od pracy. Może z nich skorzystać jeden z rodziców, w celu sprawowania opieki nad pociechą do 14 roku życia. W 2022 roku w życie powinny wejść zmiany wydłużające urlop opiekuńczy do 5 dni.
