1 września 2018 roku w życie weszły przepisy umożliwiające zatrudnianie osób powyżej 15 roku życia. Jednak, aby móc współpracować z taką osobą, trzeba stosować szereg obowiązujących przepisów. Co ważne, praca nie może kolidować z nauką. Dodatkowo warto mieć na uwadze, że pracownicy młodociani są pod szczególną ochroną.
Kim jest pracownik młodociany?
Mianem pracownika młodocianego określa się osobę, która ukończyła 15 rok życia, ale nie przekroczyła jeszcze 18 lat. Pracodawca może zatrudnić młodocianych, którzy ukończyli ośmioletnią szkołę podstawową oraz przedstawią świadectwo lekarskie, które potwierdza, że wykonywana praca nie zagraża ich życiu.
Pracownicy młodociani mogą być zatrudnieni:
- w celu przygotowania zawodowego – nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania danej profesji;
- na podstawie umowy o pracę do wykonywania lekkich prac.
Pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiednie warunki pracy osobom młodocianym. Pracownicy muszą być objęci opieką oraz pomocą niezbędną do przystosowania się w wykonywaniu obowiązków. Dodatkowo konieczne jest prowadzenie ewidencji młodocianych oraz obowiązkowe odprowadzanie składek do ZUS.
Osoba młodociana przed nawiązaniem stosunku pracy musi złożyć oświadczenie o zatrudnieniu bądź niepozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy.
Ile wynosi czas pracy młodocianego pracownika?
Czas pracy pracownika młodocianego to zarówno praca w czasie i miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, jak i czas nauki zgodny z planem lekcji. Stąd też do czasu pracy wlicza się także czas obowiązkowych zajęć lekcyjnych.
Pracownik młodociany – czas pracy
Osoby młodociane, które nie ukończyły 16 roku życia, mogą maksymalnie pracować 6 godzin na dobę. Z kolei ci, którzy ukończyli 16 lat, mogą pracować 8 godzin na dobę. Zasada ta jest bezwzględna, czyli wymiar czasu pracy pracownika młodocianego, nie może być wydłużony. Wobec osób młodocianych nie może być także zastosowany tzw. system równoważnego czasu pracy.
Ewidencja czasu pracy pracowników młodocianych
Dobowy odpoczynek pracowników młodocianych wynosi co najmniej 14 godzin, czyli jest on dłuższy o 3 godziny od pozostałych pracowników. Musi on obejmować 8 godzin pory nocnej, a także 6 godzin po niej następujących. Młodocianemu przysługuje również prawo do 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdym tygodniu, który powinien obejmować niedzielę. Warto pamiętać, że osoby młodociane mogą zostać zatrudnione przy pracach wzbronionych, ale tylko w sytuacji, kiedy ukończyły 16 lat i wykonywanie takich obowiązków jest potrzebne do przygotowania zawodowego.
Dla osoby młodocianej zatrudnionej na podstawie umowy o pracę pracodawca musi ustalić taki rozkład czasu i wymiar pracy, aby podwładny miał możliwość wykonywania swoich obowiązków oraz uczęszczania do szkoły. Stąd też według przepisów Kodeksu pracy:
- tygodniowy wymiar czasu pracy osoby młodocianej w trakcie odbywania zajęć szkolnych nie może przekroczyć 12 godzin;
- w dniach, w których pracownik uczestniczy w zajęciach szkolnych, wymiar czasu pracy nie może przekraczać 2 godzin;
- w okresie ferii szkolnych, tygodniowy wymiar czasu pracy nie może przekroczyć 7 godzin na dobę oraz 35 godzin w tygodniu;
- dobowy wymiar czasu pracy osoby młodocianej, która nie ukończyła 16 lat, nie może przekraczać 6 godzin.
Ile musi wynosić przerwa w pracy w przypadku pracowników młodocianych?
Pracownicy młodociani mają dłuższą przerwę niż pełnoletnie osoby. Wynosi ona 30 minut i jest ona obowiązkowa, w sytuacji, kiedy dobowy wymiar czasu pracy przekracza 4,5 godziny. Warto mieć na uwadze, że czas nauki również się tutaj wlicza.
Czy osoba młodociana może pracować w nadgodzinach?
W przypadku pracowników młodocianych jest bezwzględny zakaz pracy w godzinach nadliczbowych. W przypadku osób do 16 roku życia nadgodziny będą powyżej 6 godzin. Z kolei u pracowników powyżej 16 roku życia, będzie to każda godzina po przepracowaniu 8 godzin.
Zatrudniając osoby młodociane, należy pamiętać o bezwzględnym przestrzeganiu wszystkich obowiązujących przepisów. Jest to bardzo ważne, ponieważ ta grupa pracowników jest szczególnie chroniona przez Państwową Inspekcję Pracy. Oznacza to, że pracodawca musi liczyć się z rutynowymi kontrolami, ponieważ przepisy o czasie pracy osób młodocianych są najczęściej naruszane.
