Czym jest faktoring?
Faktoring to tak naprawdę nic innego jad odsprzedawanie faktur. Często zdarza się, że stałym klientom przedsiębiorcy dają dalekie terminy płatności. Niestety przez ten czas środki finansowe przedsiębiorcy są zablokowane, bo choć usługa została wykonana (lub towar sprzedany), to zapłata ciągle nie wpłynęła. Często klienci także przeciągają terminy płatności, a to dodatkowo obciąża takiego przedsiębiorcę. W takim momencie na pomoc przychodzą instytucje finansowe, które odkupują faktury od przedsiębiorców (często są to banki) – płacą większa część kwoty przedsiębiorcy, a same czekają na zapłatę od kontrahenta.
W faktoringu występują trzy podmioty:
1. faktorant – przedsiębiorca, który wystawia fakturę i czeka na jej opłacenie,
2. faktor – instytucja finansowa, która odkupuje fakturę, płaci zaliczkę w wysokości ok. 80/90% faktorantowi i czeka na spłatę faktury przez klienta,
3. dłużnik faktoringowy – kontrahent przedsiębiorcy, który dostał fakturę od przedsiębiorcy.
Jakie są rodzaje faktoringu, ich wady i zalety?
Istnieje kilka kategorii usług faktoringowych. Najczęściej dzielimy je ze względu na:
1. charakter zobowiązania,
2. przejęcie ryzyka niewypłacalności kontrahenta,
3. moment zawiadomienia dłużnika o zawartej umowie faktoringowej,
4. sposób korzystania z usług faktoringowych,
5. charakter prowadzonej współpracy,
6. moment otrzymania zapłaty za sprzedaną wierzytelność.
Każda z tych kategorii dzieli się na podkategorie, które doprecyzowują zasady działania umowy faktoringowej.
1. Usługi faktoringowe z kategorii charakter zobowiązania
- faktoring wierzytelnościowy – najpopularniejsza umowa faktoringowa – faktorant przekazuje faktury przeznaczone dla kontrahenta faktorowi, a ten przelewa od 80% do 90% wartości tych faktur na konto faktoranta;
- faktoring dłużny (odwrócony) – faktorant zawiera umowę z faktorem i oddaje mu do opłacenia umowy od konkretnych kontrahentów – dostawców, a ten płaci za nie.
2. Umowy faktoringowe związane z przejęciem ryzyka niewypłacalności kontrahenta
- pełny – odpowiedzialność za niewypłacalność kontrahenta, jest przeniesiona na faktora (najdroższa forma);
- niepełny – instytucja finansowa (faktor) dostaje fakturę, płaci przedsiębiorcy większość należności, ale nie ponosi odpowiedzialności za niewypłacalność kontrahenta (najpopularniejsza forma);
- mieszany – instytucja finansowa decyduje się na wzięcie odpowiedzialności za niewypłacalność kontrahenta, ale tylko do pewnej ustalonej w umowie kwoty zobowiązania.
3. Usługi świadczone pod względem momentu zawiadomienia dłużnika o zawartej umowie faktoringowej
- jawny (otwarty) – na fakturze jest napisane wprost, że kontrahenta obowiązuje umowa faktoringowa i pieniądze musi przelać na konto faktora, a nie wystawcy faktury;
- tajny (cichy) – stosowany w sytuacji, kiedy przedsiębiorca nie chce z różnych powodów ujawniać swoim kontrahentom, że korzysta z faktoringu;
- półotwarty – kontrahent dostaje zwykłą fakturę, nie ma pojęcia o tym, że obowiązuje umowa faktoringowa i pozostanie on w niewiedzy, o ile wywiąże się z zapłaty w wyznaczonym terminie. Jeśli nie dotrzyma terminu, to otrzyma ponaglenie zapłaty z wyjaśnieniem od faktora, a nie od faktoranta (wystawcy faktury).
4. Możemy wyodrębnić trzy sposoby korzystania z usług faktoringowych
- pojedynczy – przedsiębiorca sam decyduje, czy daną fakturę dawać do faktoringu, czy też nie (dający przedsiębiorcy możliwość decydowania);
- globalny – przedsiębiorca oddaje faktorowi wszystkie faktury;
- limit faktoringowy – instytucja finansowa bada możliwości faktora i ustala limit kwot faktoringowych.
5. Charakter prowadzonej współpracy faktoringowej
- krajowy – dla przedsiębiorstw, które swoje towary bądź usługi oferują odbiorcom tylko w kraju prowadzenia działalności, a płatność dokonywana jest w złotówkach;
- międzynarodowy – dla przedsiębiorstw, które działają na terenie kraju, ale chcą importować lub eksportować coś zza granicy; zazwyczaj w tym wariancie występuje dwóch faktorów: eksportowy z kraju eksportera i importowy z kraju importera.
6. Faktoring i jego rodzaj, który określamy ze względu na moment otrzymania zapłaty za sprzedany towar lub usług
- dyskontowy – faktor przyjmuje fakturę i od razu płaci przedsiębiorcy, z którym ma podpisaną umowę. Nie ma znaczenia kiedy zapłaci kontrahent – odbiorca faktury;
- zaliczkowy (najczęściej stosowany) – faktor wypłaca przedsiębiorcy zaliczkę (między 80% a 90% wartości wystawionej faktury), a pozostałą część przelewa na konto przedsiębiorcy, kiedy klient zapłaci za fakturę;
- wymagalnościowy – instytucja finansowa płaci dopiero w momencie kiedy klient opłaci fakturę.
Faktoring jest bardzo praktyczną i wygodną metodą finansowanie działalności gospodarczej. Umożliwia przedsiębiorstwom zachowanie płynności finansowej przy stosunkowo niewielkich kosztach i uproszczonych procedurach w pozyskiwaniu środków, porównując z kredytem. Usługi faktoringu świadczą swoim klientom banki, jak również wyspecjalizowane instytucje finansowe. Ponieważ nie jest to zgodnie z prawem działalność bankowa, usługi te nie podlegają nadzorowi KNF (Komisji Nadzoru Finansowego).
