Zatrudniając pracownika, każdy pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia optymalnych warunków pracy oraz przeprowadzenia wstępnego szkolenia BHP. W późniejszym okresie podwładny musi uczestniczyć w szkoleniach okresowych. To bardzo ważne, ponieważ to właśnie cykliczne szkolenia pozwalają pracownikom wykonywać swoje obowiązki służbowe w bezpieczny sposób.
Kto może prowadzić szkolenia bhp pracowników w firmie?
Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy zostały podzielone na szkolenia wstępne oraz okresowe.
Przepisy dotyczące osób uprawnionych do prowadzenia szkoleń BHP reguluje Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy z 27-07-2004 roku. Rozporządzenie to określa również szczegółowe zasady szkolenia, zakres i wymagania co do treści oraz realizacji szkolenia, a także sposób prowadzenia dokumentacji i przypadki, w których pracodawcy lub pracownicy mogą być zwolnieni z danego rodzaju szkolenia.
Szkolenia wstępne ogólne/instruktaż ogólny mogą być prowadzone przez:
- pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy;
- osobę wykonującą u swojego pracodawcy zadanie służby BHP;
- pracodawcę, który sam wykonuje zadania służby BHP;
- pracownika wyznaczonego przez pracodawcę.
Warunkiem koniecznym jest posiadanie zasobu wiedzy oraz umiejętności zapewniających właściwą realizację programu instruktażu, ponadto dana osoba musi posiadać aktualne zaświadczenie o ukończonym szkoleniu w dziedzinie BHP. Co ważne, pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz osoby wykonujące jej zadania muszą systematycznie odbywać tego typu szkolenie dla służby BHP. Pozwala to na aktualizację i uzupełnienie wiedzy oraz umiejętności, a także zapoznanie się z najnowszymi metodami oceny ryzyka zawodowego.
Okresowe szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, może prowadzić osoba, która spełnia trzy podstawowe kryteria tj.:
- posiada odpowiedni zasób wiedzy;
- ma doświadczenie zawodowe;
- dysponuje przygotowaniem dydaktycznym zapewniającym właściwą realizację programów szkolenia.
Powyższe warunki nie zostały jednak dokładnie sprecyzowane, stąd też nie ma dokładnej informacji, jaki dyplom powinna posiadać osoba przeprowadzająca szkolenia. Dokładnej precyzji brakuje również w przypadku doświadczenia zawodowego oraz przygotowania dydaktycznego. Tutaj kluczowe jest zwrócenie uwagi na przygotowanie merytoryczne wykładowcy oraz sposób, w jaki przekazywana jest wiedza uczestnikom szkolenia.
Czy pracodawca może prowadzić szkolenia wstępne/okresowe?
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy stanowią, że po spełnieniu określonych warunków, pracodawca może samodzielnie przeprowadzić szkolenie z zakresu BHP. Dotyczy to zarówno wstępnych, jak i okresowych szkoleń.
Czy szkolenia BHP są obowiązkowe i kogo dotyczą?
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracodawca nie może dopuścić swojego podwładnego do wykonywania obowiązków służbowych, jeżeli nie posiada on wymaganych kwalifikacji bądź potrzebnych umiejętności oraz dostatecznej znajomości przepisów i zasad BHP. Oznacza to, że każdy pracodawca zobowiązany jest do przeszkolenia wstępnego, jak i cyklicznych szkoleń okresowych. Z przepisów jasno wynika, że zarówno każdy pracownik, jak i student odbywający praktyki czy uczeń szkoły zawodowej przystępujący do praktyk musi odbyć szkolenie BHP. Co ważne, wstępne szkolenie BHP powinno być przeprowadzone pierwszego dnia pracy.
Kiedy pracodawca może przeprowadzać szkolenie BHP?
Program szkolenia może być realizowany przez osoby, które dysponują odpowiednią wiedzą, doświadczeniem oraz warsztatem dydaktycznym. Szkolenia okresowe mogą być przeprowadzone przez pracodawcę bądź na zlecenie pracodawcy przez zewnętrznego organizatora. W danej firmie może funkcjonować również służba BHP, która zajmuje się doradztwem oraz kontrolą zasad bezpieczeństwa. Jest ona tworzona w sytuacji, kiedy dane przedsiębiorstwo zatrudnia więcej niż 100 pracowników. Poniżej tej liczby, zadania służby powierza się jednemu z podwładnych lub sam pracodawca ją zastępuje, ale tylko w sytuacji, kiedy uzyska w tym kierunku stosowne uprawnienia. Dodatkowo zatrudnia nie więcej niż 10 pracowników lub do 50 w maksymalnie trzeciej kategorii ryzyka.
Jakie warunki muszą zostać spełnione?
Pracodawca będzie mógł samodzielnie przeprowadzać szkolenia BHP, jeżeli sam przejdzie kurs dedykowany przedsiębiorcom realizującym funkcję służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Dodatkowym wymogiem jest zatrudnianie przez przedsiębiorstwo do 50 osób pod warunkiem, że jest zakwalifikowane do grupy działalności nie wyższej niż trzecia kategoria ryzyka. W sytuacji, kiedy pracodawca samodzielnie będzie organizował szkolenia okresowe, wówczas musi on opracować ich program, który będzie dopasowany do poszczególnych stanowisk, a także musi zapewnić odpowiednie warunki lokalowe wraz z wyposażeniem dydaktycznym, niezbędnym do właściwej realizacji celów szkolenia.
Jakie są konsekwencje nieprzeprowadzenia szkolenia BHP pracowników?
Pracodawca, który dopuści się uchybień w kwestiach szkoleń BHP zarówno wstępnych, jak i okresowych podlega karze grzywny. Jej wysokość wynosi od 1 tys. do 30 tys. zł w zależności od skali uchybień. Co więcej, jeżeli pracodawca nie przeprowadzi odpowiednich szkoleń bądź nie dotrzyma wymaganych terminów więcej już jeden raz, wówczas może to skutkować skierowaniem sprawy do sądu oraz zwiększeniem kary do 50 tys. zł. Warto pamiętać, że ważna jest kompletność dokumentacji szkoleniowej. Jest ona sprawdzana podczas kontroli Państwowej Inspekcji Pracy.
Każdy pracodawca zobowiązany jest do przeprowadzenia szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Dodatkowo musi on przechowywać stosowne dokumenty potwierdzające uczestnictwo w szkoleniach. W przeciwnym wypadku pracodawca musi liczyć się z karą grzywny.
