Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy powinny być przestrzegane przez pracodawcę niezależnie od charakteru i rodzaju pracy wykonywanej przez zatrudnianych przez niego pracowników. W świetle obowiązujących przepisów praca przy komputerze podlega więc regulacjom BHP, dlatego pracodawca ma obowiązek zadbać o właściwą organizację środowiska pracy oraz zapewnić odpowiednie warunki do jej wykonywania.
Podstawa prawna zasad BHP obowiązujących pracodawcę zatrudniającego pracowników pracujących przy komputerze
Przepisy BHP na stanowiskach wyposażonych w monitory regulowane są rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1.12.1998 roku. W świetle tego rozporządzenia pracownikiem pracującym na stanowisku wyposażonym w monitor ekranowy jest osoba, która w trakcie wykonywania swoich obowiązków zawodowych użytkuje monitor ekranowy co najmniej przez połowę czasu pracy liczonego w trybie dobowym.
Pracownicy biurowi wykonujący obowiązki służbowe przy pomocy komputera są grupą szczególnie narażoną – długie godziny spędzane przed monitorem negatywnie wpływają na zdrowie i mogą być przyczyną występowania wad wzroku.
Jak powinno wyglądać stanowisko pracy pracownika wykonującego pracę przy komputerze?
Przepisy BHP dotyczące pracowników wykonujących pracę przed komputerem regulują wygląd stanowiska pracy, jakie pracodawca ma w obowiązku zapewnić swoim podwładnym.
-
Wielkość stanowiska pracy
Stanowisko pracy powinno być optymalnej wielkości pozwalającej na swobodne korzystanie z wszystkich obsługiwanych ręcznie elementów. Na każdego zatrudnionego pracownika powinno przypadać 13 m2 objętości pomieszczenia, a także 2 m2 podłogi. Przestrzeń ta nie może być przy tym ograniczona meblami ani innymi sprzętami. Ponadto wszystkie urządzenia niezbędne do wykonywania czynności zawodowych przez pracownika powinny znajdować się w zasięgu jego ręki bez konieczności zmiany pozycji ciała.
-
Wielkość i właściwości komputera i sprzętu komputerowego
Monitor ekranowy nie powinien odbijać światła. W tym celu powinien być on pokryty warstwą antyodbiciową, bądź być wyposażony w odpowiednie filtry. Ekran powinien być ponadto czytelny oraz przekazywać wyraźny i stabilny obraz. Konieczne jest również uzyskanie właściwego kąta padania światła poprzez odpowiednie ustawienie monitora. Regulacjom poddany jest również wygląd klawiatury – powinna być matowa i posiadać kontrastowe, czytelne znaki.
-
Odległość pracownika od ekranu monitora i pozostałych elementów sprzętu komputerowego
Zgodnie z zasadami BHP odległość między pracownikiem a ekranem monitora powinna wynosić od 40 do 75 centymetrów, a górna krawędź monitora nie powinna znajdować się powyżej linii jego wzroku. Odległość między monitorami winna wynosić 60 centymetrów, a odległość między pracownikiem a tyłem sąsiedniego monitora 80 centymetrów. W świetle regulacji klawiatura komputera powinna być ustawiona minimum 10 centymetrów od brzegu stołu, umożliwiając ułożenie dłoni na biurku.
-
Wielkość i ustawienie stołu oraz fotela
Wysokość stołu i krzesła powinny umożliwiać zachowanie kąta prostego pomiędzy ramieniem i przedramieniem pracownika. W trakcie siedzenia w fotelu pracownik powinien posiadać swobodną przestrzeń pod stołem, a jego kolana nie powinny dotykać blatu. Krzesło biurowe musi być stabilne, umożliwiać obrót o 360 stopni, a także oferować możliwość regulacji wysokości siedzenia oraz wysokości i nachylenia oparcia.
Siedzenie i oparcie powinny być dopasowane do naturalnego ułożenia ciała pracownika, fotel powinien ponadto posiadać podłokietniki.
-
Wilgotność powietrza
Wilgotność powietrza na stanowisku pracy nie powinna być niższa niż 40%. Właściwa wilgotność powietrza ma ułatwić zachowanie odpowiedniego nawilżenia oczu, które wysuszają się w trakcie korzystania z komputera.
Techniczne zasady użytkowania stanowiska pracy
W kwestii właściwego użytkowania stanowiska pracy należy pamiętać przede wszystkim o:
- właściwej wentylacji sprzętu komputerowego,
- podłączeniu komputerów do listw antyprzepięciowych,
- usunięciu kabli komputera poza zasięg nóg pracownika,
- właściwym wyłączaniu komputera,
- zachowaniu czystości sprzętu komputerowego,
- stabilnym mocowaniu podzespołów wewnątrz sprzętu komputerowego,
- przeprowadzaniu napraw sprzętu komputerowego wyłącznie przez wykwalifikowany personel,
- niekorzystaniu z komputera bez obudowy,
- niestawianiu w pobliżu sprzętu komputerowego jedzenia ani napojów.
Jak długie przerwy należą się pracownikom?
Po stronie pracodawcy leży obowiązek zapewnienia pracownikowi co najmniej pięciominutowej przerwy po każdej godzinie pracy wykonywanej przed ekranem komputera. Przerwa ta wliczona jest w czas pracy. Każdy pracownik powinien korzystać z przerw, a w ich trakcie wstawać od biurka i zapewnić sobie odrobinę ruchu. W przerwie od pracy przy monitorze warto jest również zadbać o właściwą regenerację zmęczonych oczu – w tym celu zaleca się ich zamknięcie lub spoglądanie na przedmiot bądź inny element wyposażenia w kolorze zielonym, który ma działanie kojące.
